O 45% dos falecementos por COVID19 afectaron ás persoas maiores usuarias dunha residencia. En Galiza hai 384.000 persoas entre 70 e 85 anos, só 20.000 están nunha residencia. Por que un colectivo de apenas 20.000 persoas soporta o 45% das mortes provocadas polo virus e que debemos facer para evitalo? Responder a esa pregunta, explicou a portavoz nacional, Ana Pontón, era o obxecto da comisión de investigación proposta polo BNG.
“señorías, esta comisión non vai contra ninguén senón a favor, a favor das persoas maiores para que nunca máis se vexan abandonadas e teñan a confianza de que se garanta o seu dereito a unha vellez digna”, proclamou, “porque as familias e o conxunto da sociedade reclaman coñecer a verdade, que se detecten os erros para corrixilos e pídennos que nos poñamos mans á obra para avanzar nun modelo de residencias e de coidados que protexa aos nosos país e nais, aos nosos avós e avoas”.
Pontón pediu ao PP que “recapacitase” mudando a “crónica dunha votación anunciada” porque as vítimas e as familias merecen que a resposta non se quede “no rolete parlamentario” nun asunto de “enorme transcendencia” e porque ademais, alegou a líder nacionalista, “o que fai grande a un país non son os quilómetros de autoestrada, senón a súa capacidade para xerar unha sociedade xusta e igual, capaz de coidar das persoas máis vulnerables, un país é grande cando a vida de cada persoa ten o mesmo valor, con independencia da súa idade ou da súas condicións económicas”.
Ante o veto dos populares, a portavoz do BNG ofreceu como proposta alternativa: a creación dunha comisión de estudo para abordar o drama das residencias.
“Se para o PP o problema é que poña comisión de investigación, se iso é o problema emprazámolos a crear unha comisión de estudo sobre o que pasou e que abordamos o cambio de modelo, porque o menos relevante é se pon investigación ou estudo senón darlle unha resposta ás familias neste asunto de tanta gravidade e un reto de tal calibre que non podemos limitalo a un apéndice dentro doutra comisión”.
Pontón salientou que, ademais de evitar que se repita o drama das residencias, un dos desafíos que ten Galiza como territorio máis envellecido de toda Europa é mudar o modelo de coidados das persoas maiores. Por iso, recalcou, “se o problema é investigación, cambiemos investigación por estudo pero démoslle resposta aos nosos maiores”.
O BNG criticou a incapacidade do Goberno de Feixóo ante “zona cero” na que se converteron as residencias na pandemia, reaccionando tarde, mal e con decisións incomprensibles como a de non derivar a todas as persoas afectadas a un hospital. Erros que se repiten nesta segunda onda, con contaxios masivos e vítimas mortais.
Fondos especulativos nas residencias
A COVID demostrou con “total crueza” que Galiza ten que mudar radicalmente o actual sistema de coidados das persoas maiores maioritariamente privatizado, “no que o dereito a unha vellez digna é obxecto de negocio para un puñado de empresas, algunhas delas mesmo controladas por fondos de investimento ou fondos voitre”, alegou.
A modo de exemplo citou o caso da empresa Domus Vi, con17 centros en Galiza, que opera a través de ducias de sociedades e con dous accionistas de referencia: un fondo de inversión británico e un fondo de investimento propiedade dun multimillonario francés. As residencias deste grupo foron das máis afectadas: “todos e todas sabemos que pasou na residencia de DomusVi San Lázaro, en Barreiro, en Aldán ou en Outeiro de Rei, con centos de persoas contaxiadas, as veces cunha afectación de até o 80% dos residentes e traballadores, e ducias de persoas falecidas”.
Recoñecemento ao persoal
Unha “tráxica constatación” de que non se pode deixar o coidado dos maiores en mans de fondos especulativos, indicou Pontón, tras recoñecer o esforzo dos e das traballadoras destes centros. “Permítanme que recoñeza ao persoal das residencias, -a maioría mulleres-, que mesmo nas condicións precarias e de baixos salarios nas que traballan, demostrou unha entrega e unha dedicación admirables durante toda a pandemia que, estou segura, salvaron vidas”.
Pero que esteamos ante un “nefasto modelo privatizado”, indicou, “non significa que non reciba millóns en axudas públicas a través de dúas vías: prazas concertadas e cesión da xestión de centros públicos.
A pandemia, concluíu a líder nacionalista, ten que significar un punto de inflexión sobre todo nos coidados, e para iso é preciso coñecer o que se fixo mal para corrixilo e traballar non novo modelo. “Porque hai situacións que non son admisibles, nin na vella nin na nova normalidade e a situación das residencias de maiores neste país é unha delas”, declarou.
